“Tukuy yachay wasikunata katachun mushuk kamachikta alli wiñachishpa yanapanapak munanchik”, Yachay, Kawsay, Amawtay chayshina Sumakllankay, Mushukyachi ashtawan Yachay Kallarimanta Minkashka pushak nirka, kallari tantanakuypi tukuy mushuk llaktayukkunapak rikschikunata chaskirkakuna kay Hatun Yachay chayshina Ihskay Shimi yachay Kamachikkunamanta uyarkakuna.
Kay pacha Ecuador Mamallakta Hatun Yachay shinapash Tawka Sumakyachay Llankakkunapak tantanakuy; Yachaypak Chayana Wasi Sumak Hatun Yachana Wasi Tukuypak Llaktakuna kay Sumak Hatun Yachana Wasimanta, Ecuador Mamallakta Shukpaklla Hatun Yachaymanta Yachakuk Tanatankuymanta; shinapash, Frente Universitario del Austro minkashkakunakunapak yuyaykunata hapirkakuna.
Ecuador Mamallakta Hatun Yachay shinapash Tawka Sumakyachay Llankakkunapak tantanakuy pushakpak, Roberto Rodríguez yuyaypi, kay rikuchiy wiñachikuna paktachishkakuna hatun yachaymanta yachachikkunawan chayshina yachachikkunapak llankayta alli paktaykuna tiyachun nishpa minkashka tantanakuypi chayachishkamanta rimarkakuna.
Paypak rimaypi, llamkak awlliy akllay, shuk shuk yachay kallpaykunapi rikushpa paktachina. Shinapash Hatun Yachana Wasipi Yachachikkuna mana shuktak pallkayman yalli ushanachu, LOSEP kamachikwan llankayyuyarikunata paktachishka kan. Ashtawan, hatun yachana wasimanta kikin mañaymashkay rurashka kullkikunata, tantanakuywan yachachikkunata mushuk yuyaykunata chaskichun mañankuna, shina paykunapak killapak llankaymanta alli kullkita hapichun. Kay ñawpak yuyay kamachik shuktak yachana wasikunamanta rikuykunata charinami kutishuk rimaykunata churachun willarkakuna.
Chaykunamanta, Julián Aguayo, Yachaypak Chayana Wasi Tukuypak Llaktakuna kay Sumak Hatun Yachana Wasi pushak, kallari niki kamachikmanta, wakllirishkakuna kan, mana tukuypak llaktaykuna kay hatun yachana wasipak tiyanchu nirkakuna. Chay paypak rikuchiykuna, Consejo de Educación Superior (CES) chayshina Consejo de Aseguramiento de la Calidad de la Educación Superior (Cases) ukukunamanta rikurayak shinapash mañaymashkay hatun pushakkunapak paktachiy wasikunata anchuchichun rimankuna.
Shukpalla hatun yachana wasi yachakuk minkashkakunapak yuyayta churashkamanta, Santiago Rosero ashtawan Xiomara Cevallos, kay CES hatun yachana wasikunata alli paktachikuna tiyachun rikushpa katinami kan nishpa rimankuna. Mamallakta pushakmanta riksichiy ñawpak yuyay kamachikta mushukyachinapak tantanakukkunata ama arinichun mañarkakuna, paykunapak rikuymanta, yanka yachaykunata llakichishpa sakinkakuna nirka.
Manarak LOES kamachikta mushukyachishpa rimankuna, mashna yachakukkuna manarak tukuchishpa tiyashkakunata kay pachakama mana yachayman kichi hatun yachana wasiman yaykunapak charishkakunamanta rikuchun mañankuna.
Kay Hatun Frente Universitario del Austro pushak, Daniel Bravo rimaypak, mamallakta pushakmanta mushukyachichun churashkamanta yanka chayshina allikay hatun yachana wasiman yaykunapak mamakamachik hayñikunata llakichinkuna nirka.
Kamachiy killkakkuna Ana María Raffo shinapash Rocío Guanoluisa pachapuriy llankayta hatun yachana wasipi yachakukkunawan wankurishpa ima llaki mutsurikuna tiyashka kay sumak hatun chana wasikunapi tiyashkata rikuchun rimarkakuna.
Kumpaypi, minkashka tantanakukkuna tutapi chawpi yachana wasikunamanta tukuy minkashkakunapak chikan chikan yuyaykunata, kay Orgánica de Educación Intercultural (LOEI) Kamachikta mushukyachinamanta hapirkakuna.
Yachachikkuna Santiago Reinoso shinapash Marco Cumanicho 5,7 hunu Ecuador uchilla wamrakuna kallari yachaykunapi katinkuna, chawpiyachakuk shinapash shuk niki kallari yachay mana paktashka, kay llakikuna suni manu tukushkakuna nirka.
“Kallari yachana wasipak yachachik tukushkamanta mana paktachikuna tiyashkamanta mana chay uchilla yachana wasikunata chayllapi sakishkamanta achkata llakirini”, Reinoso rimarka, tukuypak uchilla yachana wasipi yachakukkunapak hayñikunata llakichishkamanta paktachishpa katichun mañankuna.
Tantanakuyta manarak tukuchishpa, yachachikkuna Valle de los Chillos llaktapi umallikuy rikuchiy yachachikkunawan wankurishpa rurachun mañankuna, mamallaktapak maymusuri kan llankay kullki wiñachi chayshina pukuykunata paktachiska tiyachun rimankuna.
KC/pv/gu-k
