Paktakay Minkashka tantanakuy Chuway millay Yumay chichuchishka tiyashkamanta alli shunku wawa urmachikunata kamanapak, kamachik ñawpak yuyay yachaykunawan katinkuna. Kay pachapi tukuy llaktayukkunapak rimaykunata uyarkakuna ishkay niki iñu rimaykunapi maypika huchachishkata chayachishkapi llakichishka runakunapi rikushpa hayñikunata rikushpa kamanapak rantimanta arinirkakuna.
María de Lourdes Maldonado, Colectivo Dignidad shinapash Hayñikunata tantanakuymanta, llakichishkamanta huchachikunata churashkakunapi kimirishpa rimarkakuna. Hatun llakikunapi waykushka warmikunata rikushpa kamanapak maymutsuri kan chayshina yallishka wanay llankaykunapi sinchiyachinapak kashna ima llakikunata tiyashkapi uchilla warmi hatun warmikunata llakichishkata wanayta ruranapak rimankuna.
Chay huchachikunata churayka charinmi Mamallaktapak ushay chayshina paktachinapak kan, kay wanay llaki makaykunata musyay, taripay allichinapak, waktay, yumay llakichiy, maypika kay uchilla kari warmi wawakuna shinapash wamrakunata kamanapak, chashnallatak tukuy kamay wasikunamanta pushakkunapak llankaymanta ushaykunata chaskinapak rimankuna.
Chaymanta, mana alli huchachi paktachikuna tiyashkakunapi wawa urmachi llakichikunami tiyankuna, millay llakichiy yumaykunata mana taripaykunata ruran shinapash wanaytapash mana ima ruray paktashkakunachu chaymanta kallichishka warmikuna tukuy pachakunapi yalli pacha wakllichishka tiyashkakuna, tukuy rikuykunamanta nirka kay llakichishka ayllukuna huchachikunata paktachi ushankunami ama chayllapi sakirichun nirkakuna.
Kamachiy killkak Johanna Moreira, maypika kay Mamakamachik 195 niki killkaykunapi achiklla rikuchikunatami paktachinkuna kay Mamallakta Hatun Rikurayak kamay wasita mañan preprocesal, procesal penal huchachi tanrapaykunata minkashka yachay chayachikunapi katishpa llankaywan katichun nirka.
Paypak manyamanta, Hampik Esteban Ortiz, unkuywan kawsak kikinyayta charishkata sumaychachun mañankuna, hampik runakunapak kawsay imashina tiyashkata shinapash kay huchachi llakipi katishkata riman.
Tukuy hampik runakuna shinapash ayllukuna llakipi tiyashkata riman, shinapash wiñaykunapipash, chikan chikan llakikuna tiyashkata rikushpa allichina yuyaywan chayachinkuna.
Chay ñawpak yuyaymanta, hampi runakuna mana unkuywan kawsakkunapak kikinyay ñawpari ushanchu nirka, shuway millay yumay llakichikuna tiyashkamanta ama huchachikuna tiyachun rimankuna, chay arinishka rimaykunata sumaychanami kan nirkakuna. Chaymanta, llakichishka runakuna huchachikunata churashpa katinapak arinishka hawa paktachita ushankuna nirka.
Paypak manyamanta, Juan Carlos Perea, kay críminis willachiy shinapash huchachi pankakunata churaypi katikunata mana pantarinachu nirka, ashtawan pushakkuna huchachi llakikunamanta taripaykunata ruray ushanmi nishpa riman. Shina llakichikunamanta shuk shinata churashpa maypika chapak runakuna llakikunamanta killkashka tikrachinkuna, Mamallakta Hatun Rikurayak kamay wasimanpash chayachin taripaykunapak alli tiyachun, chay rikuchikunata kawpak yuyaykunapi allimi tikrachishka kan nirkakuna.
Tukuri pachapi, kay ñawpak yuyaymanta riman, kay Mamakamachiy Rikukwasi wanay churayta paktachishkamanta, kay hatun paktaymi kan shuk hillay shinata wiñachishpa llakichik warmi alli shunku wawa urmachi tiyachun, maypika chay wawa chichuchishka shuwa millay yumay tiyashkapi nirka, chashnallatak, kay Código Orgánico Integral Penal kamachik kashna hatun llakichikunapi tiyashkamanta rikushpa allichichun riksichinkuna.
PV/gu-k
