"Ni mayhan llaktata mana kunkarishpami ñawpakman purishpa katina kanchik. Kamachiywanka saywa llaktapi kawsakkunaman chayachina kipayashkata kutichinapakmi mashkakunchik, llaktayukkuna llankay illaklla, pakalla apamuyta, umachinkachina mintalayta, wañuchiy llakikunatapash ashayashpa katinkapak. Ñukanchik saywallaktakuna ayllukuna kawsaypi, kullkillankaypipash sinchiyachunmi llankakunchik", kashnami Guadalupe Llori Abarca, Mamallakta Tantanakuyta pushka, Ley de Desarrollo Integral Fronterizo kamachiymanta shuk niki rimanakuypi nirka.
Kay kamachiy rurana killkaka Mamallakta Tantanakuy kay 2021 - 2022 watapi "hampinamanta, yachaymanta, kawsay tarpymanta, llaktayuk kashiklla kawsanamanta shinallatak llakikuna rikunamanta Minka llankaypi churashkami, alli kawsayta charinapak, llaktayukpura pakta, kasiklla, tantarishpa kawsanata kuyuchinatami mashkakun.
Ramiro Narváez, kamachi killkak, kay kamachiy rurana killkata riksichik, saywa llaktakunaka kunkarishkami kashka, chaymantami chikanyachishpa yanapak kamachiyta rurana ancha mutsurin. Kay kamachiyka shuktak yuyaykuna charishpapish llaktapi kasiklla kawsayta sumaychan, llankaykullkita pakta utka utka chayachinapak, wamrarakkunaman kullkita mañachinapak shinallatak pakta mintalayta charinapak, kullkita llaktakuna riksichina llankayman chayachinapak, shinallatak wakllirinalla ayllukunamanpash utkashpa yanapayta chayachinapakmi rikunka, nin.
Narváez runaka ayllu llatakunapi, runa llaktakunapipash ñawparik taripayta rurachunmi mañarka shinami kay sapsi hayñikunata wakllichinalla rikurikpika pakta taripaywan riksichun nirka, mañaytaka 110 ari apushitaywan arinirkakuna.
Rimanakuypika Saywa markakunamanta kamachi killkakkunaka kay kamachiy rurana anchami mutsurin nirkakuna, shinallatak kay llaktakunaka wakllichik awkakuna, llakichikkuna, punkara llukshichishpa llankay, chukita llukshichikkuna, llankay illay, wakchakay llakikunami kay llaktakunata achkata wakllichikun nirkami. Rikuchishpa nirka "Ñami pachakuna kan llaktamanta ayllukunapak kullkillankaypi yanapana, mamakamachiy shinallatak Cootad kamachiykuna rikuchishkata katirashpa" nirkami.
Kamachi killkakkunaka llikapankapi kullki chayachinapak yanapayta mañarkakuna, kayshina makicharina kullkita ashayachinkapak; llankaywasikunata mirachina, kullki llankay suyukuna, ruray katinakuna, yachaypi yanapaykuna, tukuykuna pakta kawsayta charinapak ruraykunapash paktami kay saywa llaktakunaman chayachina kan. Mañarkapashmi Régimen Especial de Galápagos chikan pushakuy llaktata kimichichun shinallatak saywa llaktapi kawsakkunaman kullki mañachinata akllashpa chayachina kan, ninmi.
JLVN/pv/cg-k
Ashtawan shuyukuna:
