Kay Ley Orgánica para Garantizar los Derechos y Promover el Empoderamiento de las Mujeres Rurales kamachiymanta shukniki rimanakuy kallarina ñawpa, Mamallakta Tantanakuyka, llaktayukkuna rimanakuypi, riksishkakunata shinallatak yuyaypaktarishkatapash chaskirkakuna, kay yuyaykunaka tukuykuna wiñarinapak, ukllanapak shinallatak Ecuador llaktapi sumata hakuchishpa, chaylla warmikuna kimsa hunu runa warmikunka paykunapak haylita paktachinapak.
Martha López, runa llakta warmi, paypak kawsayta riksichirka, tukuypi llakikunata shinallatak wakllichishkatapash chimpapurashkata willarka, paypak wasi ayllukupash chikanyachishka karkani nirka, Kay kamachiyka warmikuna ñawpakman katinapakmi yanapanka nirkami.
Luz HAro Guanga, kay Red de Mujeres Rurales de América Latina y el Caribe wankuriypak pushak killkakamayuk, kay kamachiyka Ecuador llakta runa ayllu waranka waranka warmikunatami yanapanka nirka. Kay suyu llaktapi hunu hunu runa ayllu warmikunapak shutipi, kay kamachiyka Objetivos de Desarrollo Sostenible (ODS) shinallatak Agenda 2030 llamkay paktanapimi yanapanka nirka. Ashtawanka, runa llakta warmikuna kawsayta, pachamamata, yakuta shinallatak murukunatapash ukllak nishpa shutichichun mañarka.
Lady Cedeño, kay Consejo Nacional de Gobiernos Parroquiales Rurales del Ecuador tantanakuyta kipa pushak, 824 kiti pushakkunapak shutipi rimarirka. runa warmikuna ancha llakipi kawsakushkata rimarkakuna.
Rikuchirkapashmi, mamallaktapak yupaykunapika, 18.6% patsakmi Ecuador llaktayukkunaka runa warmikuna kan; kay yupaymantaka, 61% patsakmi tukuy mutsurishka illaklla kawsankuna.
Kay 2024 watapi, runa ayllukuna kullki illak llamkayka 31.9% patsakmi kan, kaypika 25.6% paktsakmi runa ayllukunapak yupaykuna rikuchina hawapi yallin.
Kay 76,7% runa warmikunami mana pakta llamkayta charikkuna kan, shinallatak 11.5% patsakllami llamkay charinkuna. Shinallatak 48% patsakmi kallari yachayman paktashka; 15.5% patskami sumak yachayman chayashka; 2% patsakllami posgrado yachayta paktashkakuna.
Ashtawanka, 54.8% runa warmikunami 15 watayuk yallikuna gineco-obstétrcia wakllichiypi urmashkakuna.
Cedeño warmika wiñayta upallashka ayllukunapak rimashkata uyachun kayachirka, kayshina runa warmi ayllukuna pakta chayachun shinallatak kay kamachiypash kamayta paktachunpash, ashtawanka allpaman paktarichun, kay mañaypi wiñayta kashkakuna.
Mamallakta Tantanakuypak 025 niki rimanakuytaka, Niels Olsen, pushak harkachirka, kay llamkaywillayta shukniki rimanakuypi riksichishka kipa.
RSA/cg-k
Ashtawan shuyukuna:
