Kay Ecuador lakta, allpapqacha tawsami kawsayta charik 17 Mamallakta ukupimi sakirin.
Chay antisuyupi tiyak llaktakuna shuk taripana, yachana llaktakuna riksiskami kan. Shinapash achka hampi yuyukunami shuktak Mamallaktapi shutichishka kan, kay shuwaytaka biopiratería shutiwanmi riksinkuna.
Kay llakitaka kunan tutamantami Protocolo de Nagoya sobre Acceso a los Recursos Genéticos y Participación Justa y Equitativa en los Beneficios que se deriven de su Utilización al Convenio sobre Diversidad Biológica kamachiyta manarak rimashpa achkata rimashka karka.
Kay kamachiy killkakkunapak yuyaypka, kay yuyaykunata surkushka ayllu llaktakuna mana nima yanapayta chaskinchu, chaymi hatun llaki kan. Chay shutichishka yurakunata ña mana hapina ushanchu.
Kay 90 watapi, norteamerica llaktamanta shuk taripak ayahuasca sachata paypak llaktaman apashpa tarpurka, kipaman kikin shutita shurarka. Chay yurapak shutita anchuchichun tukuy ista llaktakunapimi runakunata hatarichirka.
Chay llakikunata rikushpa Carlos Viteri kamachiy killkkak, kay Nagoya yuyarika kawsaysapita hapinkapa shuk hillay kan, paktakay, paktaraki tiyachun kay kamachiy yanapanka.
Ñapash tikrachina
Kay mana yuyaykunamanta, kamachiy killkak Doris Solíz, Marcela Aguiñaga warmikuna, sapsi hayñita ama wakllichichun shuk uchilla kamachiy tiyan nirka: “Kay CC churashkawan rikuchishka llakikunata harkanka sichiyachishkata rikuchik.
Kay protocolo kamachiyta tawkasami kawsayta charik 100 Mamallaktakunami arinishpa shuti aspirka. Kay protocolo de Nagoya yuyarita paktachinkapa uchilla hillaykunami tiyana kan”, Soliz rimarka.
Shinallatak Marcela Aguiñaga kamachiy killkak, mana ñawparimaylla, yuyaylla kanchu, ista kamachiykunawan sinchiyarishpa llankana kan, shina llaktakunapak, runallaktakunapak sumaykayta chayachinka. Tukuchinkapa protocolo yuyarita, 73 apuchiwan arinirka.
MC/jc-kichwa
