kay awaki ishkay puncha, karway killapi, hatun tantanakuypi yanapaykunata allichishpa katikkuna, ishkay shimipi yachaymanta hatun kamachi (LOEI), pankakunata arinishpa aspirkakuna shinallatak shuktak iñukunatapash paktachirkakuna, maypimi kay Unión Nacional Educadores (UNE) kaparikunata rurakushkamanta amalla shuktak llaktakunapi yapalla mirachishpa katichun kay yachachikkunapak yarikay llankayshayay llakikunami shamun ishkay chunka ishkay punchakunmanta washa, pusak chunka yachachikkuna, tayta mamakuna shinallatak yachakukkuna chunka shuk markakuna kay mamallaktapi ukupi.
Kamachiy killkak, Isabel Enríquez, imayta charik kay yachaymanta, kawsaymanta, amawtamanta, pakchiruraymanta, unanchamantapash rikuk, riksichirkakuna kanchik arinishka iñukunata, nirkami kay achiklla yuyaykunata churashpa allichinkapak kay LOEI mana achiklla llankay rurashka tiyashkamanta piñarikuna paktakuna, chaykunamanta kay punchakunapi pusak chunka mashikunapak kawsayta ama llakipi churankapak chayshina kaparikunapi katikushkamanta, kay uchila kari warmi wawakunapak hañikunapi, kwitsa wamrakunapak yachaykunapipash may alli yachaykuna tiyachun.
Yuyarinakuy
Chay arinishkakunami kan: Allichishpa paktachinkapak kay LOEI kamachikmanta llankashpa katinkunami pakta pakta yachana wasikunapi rikushpa. Chay ishkaymanta yuyankunami may pacha allimi maypika wiñarin tukuy pachapi katikachay, pakichi tukuy hatun yachana wasikunapi, shuk mushuk chawpiyachakuk, sumaychankuna shuk alli yachaykunata wankurishpa, kawsaypuray, kawsaymarka yachay, yuyankuna uktalla paktachinata chikan chikan hillaykunata kay hatun yachana wasikunaman; shinallatak rikunkuna kushkikunata llankaykunapak tiyachun shinallatak rikunkuna yachachikunaman achiklla yachaykunata rakinkapak.
Ishkay niki yuyarikunapi churan: kayankapak yachay kamaywasi apukkunata, llaktakullki kamakkunata, llaktayuk chaypikachun rikurayak tantanakuy shinallatak chullayay wiñanakuypura apakkunata, llaktayuk ukllak chayshina shuktak kamay ukukunata apakkunatapash, shuktak tantanakuy pushakkunata shinallatak kutishuk mamallaktakunamanta yanapak Unicef shinallatak Unesco tukuykunawan wankurishpa paktachinkapak hatun yachana wasita hayñiykunapi rikushpa.
Chaymantapash kayankunami mamakamachiy rikuk wasi apukkunata tukuy wakllirishkakunata allichishpa katinkapak chayshina yarikay llankayshayaytapash manyaman sakinkapak yanapayta karankapak.
Shinallatak chusku nikipi, churankuna kay UNE apachun kallari tantanakuyta, chikan chikan mutsurikunata riksichichun tukuykunaman, kay tantanakuyta allipi rikushpa yarikay llankayshayay kaparikunata manyaman churachun. Shinallatak, pichka nikipi kishkankuna kay chamuk sukta chaska puncha, karway killapi, yarikay llankayshayay tantanakuykunata pitishpa sakichun shinapash ama shuktak markakunapi mirachichun.
Kay sukta niki killkaypi churashpa sakin, mamallakta tantanakuy apuk paktachichun paykunapak llankaykunapi, kay iskun kini, iskun yupay shinallatak shuk patsak chusku kay hatun kamachiy awlli kunata rikuyman milkapanka watanta allichinapak, watapi chusku kutin llankayta killkashpa paktachichun chay rimaykunata allichina kan kay Ecuador mamakamachik kamuman, shinallatak mamallakta wiñariy paktay yuyaymanpash.
Tukuripi, mamallakta tantanakuy ukumanta kayanmi tukuylla wankurishpa achiklla yuyaykunata llukchinkapak shinallatak tiksiyuyaypi kishparik ushashkama yanapankapak, mana mamakamachiy rikukwasi apukkunapak llankaykunata mishayta ushanchikchu.
Kay pankakunataka kamachiy killkak arinishpa aspirkakuna, Isabel Enríquez shinallatak Rocío Guanolema, yachaykunamanta minkashka; Dina Farinango, mamallaktapak tantanakuy willpa paktakay minkashka; Isabel Vargas, UNE tantanakuyta pushak; shinallatak Marco Pacheco runapak kamak kunawan tantarishpa.
Isabel Vargas, yuyarinmi pankakunata arinishkakunaka yanapayta ushanmi pusak hunu Ecuador mamallaktamanta yachachikkunata hatun yachana wasikunapi, kay kamachik yanapanmi uchila, kari, warmi wawakunata shinallatak kwytsa musukunatapash yachaykunapi wankurishpa shukchinalla paktalla apachun llakikunata, makaykunatapash ama hapishpa katichun, tukuylla tantarishpa, kawsaypuray, kawsaymarka yachaykunata wichiman achikllata llukchillun, shukmantapash shuyanmi llankak yachachikkunaman kushkita karankapak, maypika pay yachachikkunami kay pachakama mana allita chaskishkakunachu paykunapak llankaykunata paktachishkamanta hañikunata mana alli wiñachishkamanta.
Kamachiy killkak, Rocío Guanolema chayshina Dina Farinango, willankuna kay mamallakta tantanakuy ukumanta hatun yanapaykunawan pakta pakta wankurishpa llankamunchik chay llankikunata pitishpa sakinkapak. Shinallatak allichikunata rurankapak LOEI paktakay ushankapak kay Ecuador mamallaktapi tiyak hatun yachana wasikunapi yuyashpa.
Runapak kamak minkashka apuk, Marco Pacheco, kushiyarirka mamallakta tantanakuy hatun rimanakuyman kayachishkamanta, shamuk punchakunapi shuktak tantanakuyta apukkunata kayachichun kay Unicef chayshina Unesco apukkunawan yachachikkunapak yarikay llankayshayay llakikunata allichinapak.
EG/pv/gu-k
Ashtawan shuyukuna:
