“Kikinyay yachay wasi yanapay shinallatak aripaktachikkunata pushankakuna”, Yachay, Kawsay, Amawtay, Sumakllankay, mushukyachi, shinapash Kallarimanta Yachay pushak, Manuel Medina, rikuy kati Hatun Yachana Wasi mushukyachinapak rikushpa katikushkata rimankuna.
Kay pacha minkashka tantanakuy Sumak Yachana Wasi shinallatak shukpalla Yachachikta Yachachikwasimanta minkashkakunata chaskirka, maypika ñawpak yuyay kamachikmanta paykunapak yuyaykunata riksichirka, kikinyay yachay paktaypak.
Ricardo Hidalgo, Sumak Yachana Wasi UTE pushak, kikinyay yachay mana “yachaymanta llukshinachu” kan, paykunapak llankay shuk mushuk yachay kallpay shinallatak ruray katichiykunata wiñachi ushaypi hamutarin nirkakuna.
Kikinyay aripaktachikmanta rimarkakuna, shamukpacha yankik shina shinallatak rurakpak charirayanalla nirkakuna. “LOES kamachik mushukyachinapak ishkantimanta ranti ranti Mamallakta tantalla Hatun Yachana Wasikunawan wankurishpa kallariyta wiñachi tiyachun sakina kan; mutsurinchik shuk kamachik yachaykunapi, llakta ushay shinapash kachaririy kay kikinyay yachay wasimanta”, riksichirkakuna.
Marcelo López, Instituto de Altos Estudios Nacionales (IAEN) pushak, kikinyay kanmi shuk wiñarimuy tukuy allpapachapi tiyak shina llaki, hawaykawsaykuna yapalla wiñarishpa chayshina shinalaya wakllichikuna shinapash asti ñawpayachaykunamanta rimarkakuna.
LOES mushukyachishpa mushuk yuyakunata, imashina rurayrimaypak yuyay, amawtay yuyay pukuchi, shinapash tukuymanta, runa wiñari yanapay, charirayay ashtawanpash “yuyakunata tukuy allpapachapi sinchiyachinapak” purichinapak mañarkakuna.
Sumak Hatun Yachana Ista Wasi SEK pushak, Nadia Rodríguez, shinpash Sumak Hatun Yachana Wasi Américas (UDLA) pushakkuna, Hatun Yachana Wasi kikinyaykunata charinami kamay yachay wasi pushakkuna akllayta paktachinapak, kamachiyshka kullkikunata churanapak, chayshina paykunapak uchilla kamachiykunata wiñachinapak, kunan kawsayta sinchiyachishpa katinapak ranti ranti arinirkakuna.
“Sumak Hatun Yachay Wasita mana llakichinachu kanchik mana alli yachakukkunapak yachaypi rikuykunata patachiykuna tiyashkakuna. Ñukanchik aripaktachi pushakkuna shina wankurishpa llankana mamallaktaman tikrachinapak kay Sumak Hatun Yachana Wasikuna mutsurikunata charishkata hapishpa paktalla sinchiyachishpa paktachinapak”, SEK pushak rimarkakuna.
Fernando Ponce, Sumak Hatun Yachana Wasi Católica del Ecuador (PUCE), maymutsuri kay chikan chikan Sumak Hatun Yachana Wasikuna wakcha yachakukkunaman kullkiyanapaykunata tikrachichun, kay 30, 74, 77 shinallatak 78 LOES Kamachik aynishpa paktachinapak rimankuna.
Kamachiy Killkak Isabel Enríquez ashtawan Ana María Raffo maymutsurimi kan kay achiklla kullki yanapaykunawan Sumak Hatun Yachana Wasiman yaykunapak ama tukuy llakichikuna washaman churashpa chayshina kikinyayta sinchiyachinapak. “wakcha runakunata llakipi kawsakkunata karashka kullkikunawan yanapanapak, tukuy yachaypi kawsakkunapak sayllupi mushukyachinapak mutsurinchin, yachakuk wamrakunapak achiklla yachaywan mamallakta chayshina ista mamallaktakunapi mishanakunapak”, Kamachiy killkak Enríquez arinirkakuna.
Shinapash Minkashka, Vicente Velásquez, Asociación de Docentes Ocasionales Universitarios y Politécnicos del Ecuador pushakta chaskirka, maypika yachachikkunapak chaypuncha llankaymanta riksichirka. Maymutsurimi kan mushuk kamachikta wiñachishpa hatun yachay wasikuna pakta pakta sinchiyachishpa katinapak, shayarayay llankaywan yachachikkunapak chaypuncha paktachikushkata sichiyachinapak rimankuna.
Minkashka pushak, Manuel Medina, patsak pusak chunka punchakuna kallari pichak ñawpak yuyay kamachikta charinka, Hunta rimanakuy Mamallakta Tantanakuypi chimpapuraykunapi churanapak rimankuna.
KC/pv/gu-k