Hunta rimanakuy Mamallakta Tantanakuy tukuy mamallaktapak kamay wasikunawan wichkana wasikunapi shwakuna paypura llakikunata yallishkamanta shinallatak runakunapak kamayta alli pachapi llankayta sinchiyachishpa paktachinapak arinirkakuna. “Kunan yallinchik tukuy mamallaktapak kamay wasikunaman, tukuylla wankurishpa llankanapak, utkalla, allita utkak shinapash achikllaywan, kamay ashtawanpash kasilla ñukanchik ayllukunapak rikuy tiyachun. Shuk mamallaktapak pushayyachay kay tukuypak llaktay utkakami kana”, Guadalupe Llori, Mamallakta Tantanakuy pushak willarkakuna, kay Mamallaktapak kamay wasiyuk, SNAI kamay wasi pushak, Hatun Chapak Kamay wasi pushak, Tukuy Awkakanllakkunapak Kamay Wasi pushak ñawinchikunapi sinchi rimayta paktachirka. Paypak manyamanta, Soberanía chayshina Seguridad Integral Minkashka mamallaktapi shwakunata wichkashka wasikunapi wañuykuna tiyashkamanta utka allichikuna maskay tiyachun ashtawan mamallaktapak kamay wasi pushakkunata llankayta allichichun rimarkakuna, kutinpash chay llakikuna ama yapalla mirarishpa katichun. Shinapash shuktak pushakkunapak rimaykunata uyarkakuna.
Hunta rimanakuy arininakushkawan, Garantías Constitucionales Minkashka “Pandora Papers” urmayachi taripaywan katinkakuna.
Hunta rimanakuy Mamallakta Tantanakuy 105 apuchikunawan arinirkakakuna kay Garantías Constitucionales Minkashka, runa hayñikuna, sapsi hayñikuna shinapash shukllakawsaypura, “Pandora Papers” urmayachi taripaykunawan katichun mañarkakuna, tukuy llaktayukkunapak yuyaykunapi achka maymutsurikarka llakikunata yachanapak. Kay kamachikunapak tantanakuy, kay kimsa chunka manu punchakunapi, tukuy mutsurishka willaykunata shinallatak ñawinchikunapak chayankakuna, Guillermo Lasso Mendoza Mamallakta pushak tapuykunata kutichichun, kay urmayachi, paraísos fiscales manyaman kullkikunata yallichishkamanta. Tukuy taripaykunata rikuykunata paktachishka hawa shuk llankaywillay umpaywan killkankakuna, chay Hunta rimanakuy Mamallakta Tantanakuypi riksichishka ashtawan chimpapurashka tiyachun.
Código Civil Kamachik mushukyachishka mamakucha llankay paktachi Kamachiy Kipuk llikapi churanapak ñami kan.
Hunta rimanakuy ñawpak yuyay Código Civil Kamachikta mamakucha llankay paktachi allichinapak arinirkakuna, kay hatun tantanakuy (Convemar) mamakucha hayñikunata tinkuchiwan, ista kamachikwan tukuy wankurikunawan kamachiy tantankuyta aynishpa apanapak. Kay Kamachik shamuk punchakkunapi Kamachiy Kipukpi churankakuna. Utkakamachiy panka paktaymi ayninakpak kan, Ecuador Mamallakta Convemar llankaywan llutarishpa, Ecuador pachamamapi tiyakkunata kawsaypak paktalla ruray ushay shuktak imakunatapash kay mamakuchapi awkikaykunata rikukushpa paktachinapak. Kamachik willaypi, tukuy kay pachapi imakuna kawsaypak ashtawan yaku ukukunapi tiyashka chayshina kayu, mayu, mamakucha, wayta mamallaktapakmi kanka; tukuy markakunapi tiyashka allpa pacha shinapash yakukucha awkikay paktallami mamallaktapak kan rikushpa allichishpa paktachinapak.
Ina papers, chukikamay mana alli shinapash uchillakunata millay llaktay rikurayak pachapuriy llankayman wankurirka.
Llankaykatiy Minkashka “Ina Papers” urmayachi taripaykunawan katinkuna maypka chay iñumanta kamay wasikunapi ñawpa llankakkunata shinapash shuktak minkarishka runakunapak rimaykunata uyarkakuna. Chaymanta, Cuenca kitipi hatun tukyachi chukikamay llikata paktachinapak llaktayukkunapak yuyayta paktachinapak, Kawsaypacha shinapash pachamamapi tiyak mana mushukyachi Kamaywasiyukkunapak yuyayta uyarkakuna. Paktakay chayshina Mamallakta Wallpa Minkashkaman Mamallakta Hatun Rikurayak Tantanakushpa Kullkiwan Awki Kamayawasikunamanta llankakkuna chayarkakuna, Naranjal kitipi shuk uchilla wawata millay yumay chayshina makaytamanta huchachishpa churashkata imashina yanapaykunawan katikushkata paykunapak rimayta chaskirkakuna. Tawkasami Kawsay Minkashka chukikamay shinapash yakuzirma llankay paktachi rurashkata shuk wiñarimuy llankaykatikunawan kallarirkakuna, Energía y Recursos Naturales No Renovables kamaywasiyukwan, chukikamay mana alli rurashkata harkanapak shuktak kamay wasikunawan wankurishpa makichuranapak yuyayta paktachirka. Kullki Kamachichishka Minkashka mita kulla-raymi 2021 wata hatunkullki llankaywillay paktachita rikunapak pachapuriy pankata arinirkakuna. Karupi Kikinllatak Minkashka tantanakuypi Transporte y Obras Públicas Kamay wasimanta chayarka, maypika kamachiy killkakkuna kayaruray, ruray, manu, kullki yallichikunata, Esmeraldas shinapash Manabí markakunpak 2016 watapi allpachukchuy llakikunata allichinapak atirinkuna.
Allikay chayshina yanka yachachi, willaypak hayñi ashtawan wawata kamay, iñukunata minkashkakunapi chimpapurankuna.
Mamallaktamanta chikan chikan tukuypak shinapash shukpalla Sumak Hatun Yachana Wasi pushakkuna Yachay Minkashka tantanakuyman chayarkakuna, Sumak Hatun Yachay Wasi mushukyachinapak rimanakuyta paktachinapak. Kikinyay, yanka ashtawanpash allikay yachay iñu chimpapuraykuna tiyarka. Ista Chimpapurachikuna Minkashka ñawpak yuyay Willay Kamachik shinapash Willachik Anta Rikukkunata Kamaypak Kamachikkunata mushukyachinapak rimarkakuna. Yuyayta chayachik chaypikakkunawan, kamachiy killkak Dina Farinango, Marcela Holguín chayshina ñawpa kamachiy killkak Juan Cárdenas. Minkashka chay wawapak iñu mushuk yuyaykunata chaskirka Tukuy Uchilla Wawa chayshina Wamra Kamay Kamachikta mushukyachishpa ruranapak. Chaypak Runapak Kamak shinapash Ecuador Kiti Ukukunapi Kamay Tantanakuy pushakkunapak rimaykunata uyarkakuna.
Minkashkakuna tukuypak mutsuri ñawpak yuyaykunata yachaywan katinkuna.
Chawchapak, mañaykuna ashtawan yuyaypukuy allichinapak kimsa mana alli yallishka rimaykunata Paktachay Minkashkapi paktachirkakuna, rimay kati ñawpak yuyay Millayumay Chichuchimanta Alli Shunku Wawa Urmachi Hayñi Kamachikpi paktachi tiyachun rimaykunata sinchiyachinkuna. Achikllay shinapash Llaktayuk Ayninakuy Minkashka ñawpak yuyaykuna kay lobby tinkishkata rikuywan mutsuri llakikunata kamaypak katinkuna, chaypak, iñu yachayyukkunapak yuyayta chaskirka. Hampi shinapash Pukllay Hayñi Minkashka, Ecuador Hampikkunapak Tantanakuy shinallatak Kiruhampiyachay Tantanakuykunawan wankurishpa, ñawpak yuyay Yachay Kallpay Hampi Kamachik rimaykunawan katinkuna, tantanakuy pushakkuna shuk kamachik paktakak shinapash rikunmi hampikkunapak alli llankayta rimarkakuna. Chaymanta, Guayaquil kiti hampik runakunapak Apoyo Humanitario Kamachik muhuskyachinapak yuyaykunata chaskirka.
Allikak minkashka Bella Jiménez kamachiy killkakta llankaymanta llukchinapak tukuylla llankaywillay rikuchikunata arinirkakuna.
Allikka Minkashka Bella Jiménez kamachiy killkakta llankaymanta shukkutin llukchinapak tukuykuna llankaywillay rikuchikunata arinirkakuna, tukuypi pankakunata chashkishpa killka katikunapi pakta pakta rikuyunata allichishpa. Alejandro Jaramillo shinapash Victoria Desintonio kamachiy killkakkuna huchachishka yuyaykunata churashkamanta kamayku paktachishka hawan sinchiyuyarita arinirkakuna, shinapash Bella Jiménez harkaytapash. “Achikllawan llankayta paktachishkanchik, tukuy kamachikkunapi killkakatishpa ama pitapash yalli pacha llakichinapak, Mamallakta Tantanakuy shina, ñuakanchik achikllayta mamallaktaman yallichinchin, alli kawsay shinapash llankayta tukuy Ecuador kawsakkunaman yallichinchik”, Minkashka tantanakuy pushak rimarka.
Challwa mana yanapashka, mamakucha ikay shinapash llankay shayarayay, iñukuna minkashkakunata achkata llakichin.
Tawkasami Kawsay Minkashka challwa mana yanapashka shinpash yuratarpuymanta rikushpa katishpa allichishka willayta chaskinkuna. Kawsaypacha Kamaywasiyuk yuyachirka kay kamay wasi tukuylla manuyay kullki mana utka kullki mañachik wasikunaman yallichi ushashkata harkachun mañashkakuna, maypika Kawsaypacha Kamachik mushukyachikunapi anchuchirkakuna. Mamallakta Harkak Kamaywasiyuk paypak ñawinchi kay Soberanía Alimentaria Minkashka tantanakuypi riksichirka, runakunapak alli kawsaypak kamana tantanakuyta kutin paktachinapak marñarkakuna, markapukkuna tantanakuy apachun, mamakucha llankaykunata kamashpa yanapanka. Garantías Constitucionales Minkashka kay Hampik Kamaywasiyukpak rimayta uyashpa tukuy hampik runakunapak llankaykunamanta iñupi wiñamuy llankaykatiy paktachishpa katinapak arinirkakuna, Covid-19 unkuy kallarikunapi unkushkakunata hampishpa makichishkamanta rikushpa allichinapak katinkuna.
PV/gu-k
