Hunta rimanakuy Mamallakta Tantanakuy ñawpak yuyay Código Orgánico de la Economía Social de los Conocimientos, Creatividad e Innovación (Código Ingenios) Kamachikta mushukyachinapak ishkay niki chimpapuraykunata paktachirkakuna, maypika sumak hatun yachana wasipak allikay hayñita paktachin, kamay uku llakikunata yallishkakuna, yachaykunapi kullkikunata mutsurikunaman mañachishkata pachakunata mirachik alli kullkita paktachi, yachayman kullki mañachi chayshina mutsurikkunaman kulkiwan yanapanapak sinchiyachin. Yachay Minkashka tantanakuy yuyaykunata chayachishkata pankapi tukuyta killkashpa apuchi sitayman chayachinkakuna.
Mamallakta Tantanakuy Kawsaypacha Kamachik shinapash Cootad kamachikta rikushpa allichishpa mushukyachinapak rimarkakuna.
Mamallakta Tantanakuy ñawpak yuyay Kawsaypacha Kamachik chayshina Cootad Kamachikta allichishpa mushukyachinapak arnirkakuna, maypika kamashpa shinapash paktalla rakinapak mayukunata; tukuy allpa pachata ukllashpa allichinapak; kuska wiwakamay; yaku awka shinapash shuklaya imakuna; mushuk mañaymashkay Unesco wasipak Samanapampa; chayshina tukuy wiwakunata rikushpa ukllashpa alli kawsaypak rikun, Pachamama hayñi shinapash allpapachpi alli kawsay hayñikunata paktachinkuna.
Hunta rimanakuy Mamallakta Tantanakuy Wamrakunapak Kamachik ñawpak yuyay kallari tantanakuypi paktachirkakuna.
Hunta rimanakuy Mamallakta Tantanakuy kallari chimpapuray kay ñawpak yuyay Wamrakunapak Kamachik tukuy llaktayuk tantanakuy ayninakuywan paktachirkakuna, maypika alli wiñachi ayninakuyta riksichirka kay ñawpak yuyay chunka wata washapi wiñachishka kamachikta mushukyachinapak maskankuna. Wamrakunapak chimpapuraykunata paskachun mañarka ima yuyayta churakpipash arininakushpa washtawanash yachaypak hayñi, hampi shinapash llankaykunata sinchiyachinapak. Mamakamachiy Paktachiy Minkashka pushak, llankaywillayta rurashka, 900 patsak wamrakuna chikan chikan tantanakuykunamanta ayninakushpa shuktak yuyaykunata chayachishkamanta yupaycharka. Shukmanta, Hunta rimanakuy Ecuador chayshina Italia Mamallaktakuna wichkarishpa kawsakkunamanta kamachiy yuyaypaktachita kutinpash arinirka, chayllapi sakirik llakikunata shinapash shuktak shuway llakichikunata makanapak kay anchahuncha iñu wanay yanapay hillaykunata paktachinkuna.
Mamallakta Tantanakuy pushak shinapash EE.UU Mamallakta Killkakamayuk tantarishpa llakta ushay iñukunata sinchiyachinapak rimarkakuna.
Mamallakta Tantanakuy pushak, Guadalupe Llori Abarca, kamay wasi ukupi Anthony J. Blinken, Estados Unidos Mamallakta Killkakamayukwan tantankurka, ñukanchik mamallaktapak maymutsuri iñukunata rimarkakuna, llakta ushayta sinchiyachinapak, anchawakllita makanapak, mana alli kawsay kamay chayshina llaktamantallukshiriyta makaypak. “kunan pachakunapi kay iñikuna hatun muskuymi kan, wankurishpa yuyarinakuy paktay chayshina yanapayta mañan”. Mamallakta pushak rimarka.
Manarak tantankushpa, Mamallakta Tantanakuy pushak, “Abya Yalaman llakta ushay rurashpa” tantanakuypi ayñirka, EE.UU. Mamallakta Killkakamayuk yuyata karashka, maypika tukuy kamay wasikunamanta pushakkuna, llakta chayshina suyukawsay minkashkakuna, sumak hatun yachana wasipi yachakukkuna shinallatak willachik antakunamanta chaypi karkakuna.
Minkashka tantanakuy kullkita chaskik wasikunapi mitachikullki chayshina chakrawiwakamay yalli llakichishpa kullkita chaskimanta rimarkakuna.
Mamakullki Pushay minkashka ishkay niki chimpapuraypak kay ñawpak yuyay kamachikta shuktak allichikunata allichinapak mamallaktapi tukuy kullkita mañachik llika wasikunamanta shinapash manukullkita tikrachikpak ayñikunata kamanapak chayshina yapalla llakichikunata harkanapak llankaywillayta arinirkakuna. Shinapash Monetario para Regular las Tasas de Interés del Sistema Financiero Nacional Kamachik ñawpak yuyay yachaywan kallarirka. Soberanía Alimentaria Minkashka uchilla challwa llankak llaktayukkunapak llaki mutsurikunata chayshina Chakrakamay tantanakuymanta minkashkakunapak yuyaykunata chaskirkakuna, Yakupi tarpuy shinapash Challwa chayshina Tukuypak Chakrawiwakamay wiñachi kamachik rikuchikunata mushukyachinapak riksichirkakuna. Lobby tiksimanta shinapash llakikunamanta musyay yachayukkuna Llakta Ayninakuy Minkashka tantanakuyman yallirkakuna paykunapak yachayyuyak rimay, tiksiyuyay, kamachipuy chimpapuraywan ranti ranti makichurashpa yanapaypak riksichirkakuna. Hampi Ayñikunamanta Minkashka chaskirka Pichincha Markamanta Chawpi Munayyachay wasimanta chikan chikan yuyaykunata kay Hampi Yuyaykak Kamachik ñawpak yuyayta kallari llankaywillayta killkaypak chaskirkakuna shuk niki chimpapuraykunapak yuyaykunata chaskishpa paktachinkuna.
“Pandora Papers” taripay shinapash llaktayukkunapak kamay hunkaypak llankay paktachipak wankurinkuna.
Mamakamachiy Paktachiy Minkashka Hunta rimanakuy Mamallakta Tantanakuy patachishktamanta yachakuk, mamakamachiy yachayukkuna, tukuy kamay wasi llankakkunapak ayninakuywan taripaykunata kallarirkakuna, mamallakta shinapash ista kamachik chayshina shuktak uchilla kamachikkunapi rikushpa kay paraísos fiscales shinallatak offshore paskashka pankakunamanta riksichirkakuna. Ishkay kamay wasikuna tiyan chaykunami paktachishkata mana mashinashpa tukuy llakichikunata riksichinka kullkimanta mañaykunata, kaymi kan Servicio de Rentas Internas shinallatak Mamallakta Hatun Rikurayak wasikuna. Chaymanta Cinthya García, Argentina rikuchik shinapash Sumak Hatun Yachana Wasi La Plata tantanakuyman chayarka, maypika kay offshore taripaykunawan kallarirka shinapash “12 llika pankapi” churashpa riksichirka. Soberanía y Seguridad Integral Minkashka Mamallakta hatun llaki kawsaypi tiyakushkamanta shinapash llaktakunapak kasik mutsuri, chay llakikunata mamallakta kamay wasikuna utka rikuchiy tiyachun rimashpa kallarirkakuna. Kay punchakuna kamaywasiyukkuna, Tukuylla Ukllak, Runakunapak Ayñukunata Killkakamayuk wasi, Sumak Hatun Yachana Wasimanta minkashka, Yachayukkuna, llaktayuk runakuna shinallatak Paktakay Awlli hatun pushakkunata uyarkakuna.
René Ortiz ñawpa Kamaywasiyukta llaktay ñawinchi, kamay wasikunata wichkay chayshina chukikamay llankachun minkay ñawinchiy llankay paktachita pankapi churankuna.
Ñawinchiy Minkashka nirka kay Hunta rimanakuy Mamallakta Tantanakuyta Recursos Naturales no Renovables ñawpa kamaywasiyuk, René Ortíz, maypika tukuy pakpak llankaykunata mana alli paktachishkamanta, Zirma Llankay wasita llaktayukkunapak zirma ushaymanta rantinpanka rakishpa arinishkamanta shinallatak chawra chanikunata wichiyachishkamanta llaktay ñawinchiyta tukuchishpa katichun mañan. Llankaypak Ayñi Minkashka tukuypak kamay wasikunata pakta pakta wichkay, Correos, Ecuador Mamallakta Antakuru rikuykunawan kallarirka, chikan chikan kamay wasikunata wichkakkunapak llankaykunata rikunapak chayshina tukuy llankaymanta hawa sakirikkunapak hayñikunata paktachishkata rikunapak rimaykunata uyarkakuna. Tawkasami Kawsay Minkashka kay chukikamay tukyachik shinapash surkuymanta shuk ñawinchiy llankaykunata paktachirka; shinapash, Antisuyu Akllashka Kamachik wiñachimanta katishpa rikuykunata paktachishkakuna. Shukmanta Desarrollo Económico Minkashka mamallkata kamay wasikunamanta tukuy pushak, shukpalla llankay wasi pushakkunata chaskirkakuna. Tukuy llakikuna kay Pichincha Kullki mañachiy hillay mana alli yanapakushkamanta chayshina tukuy llaktayukkunata llakichishamanta shinapash kullkikunata wakishipa charikkunata shuwaymanta manchachishpa uyachishkamanta riksinapak kayankuna.
Kamachikkunata wiñachikunapi llaktayuk runakuna ayninakunkuna.
Yachay Minkashka Sumak Hatun Yachay Kamachik chayshina Kawsay Kamachik ñawpak yuyay yachaywan shukyachinapak shuktak rimaykunata chaskishpa katinkuna. Kay pachakunapi Sumak Yachana Wasikunamanta pushakkuna yallirka. Shukmanta CACES pushak hampi yachayta tukuchishkakunapak taripaykunata paskay llakatakunamanta llankaywillayta chayachirkakuna. Desarrollo Económico Minkashka ñawpak yuyaywan Warmikunapak Llankay Kamachik, tukuypak kushimita shinapash kullki violeta paktay tiyachun, karwirmikunapak mutsurikuna allichishpa hatun paktayta sinchiyachinapak, wakchakunata kamanapak chayshina warmikunapak muskuyta hatunyachinapak rikuykunawan katinkuna. Wawa chayshina Wamrakunapak Minkashka mushuk yuyaykunata kay Uchilla Kariwarmi Wawakuna shinapash Wamrakunapak Kamachik (COPINNA) wiñachinapak chaskirkakuna. Ramiro Rivadeneira yachayukta chaskirka, llika kamay rikuchiykunamanta riksichirka. Cotacachi, Rocafuerte shinapash Montalvo kitikunamanta llakta minkashkakuna chayshina pushakkuna, Karupi Kikinllatak Kamachik Minkashka tantanakuyman yallinkuna, pakta pakta kitillikunata wiñachinapak Las Golondrinas (Imbabura), Sosote (Manabí) shinapash Montalvo kiti (Pastaza) markakunapi killki wiñachinapak yanapayta mañankuna. Chaymanta, Kamachiy killkakkuna Marlon Cadena shinallatak Celestino Chumpi paykunapak rikuchikunata COOTAD chayshina Llakta Utkakamachiy Kamachik mushukyachinapak riksichirkakuna.
PV/gu-k
