Hunta rimanakuy Mamallakta Tantanakuypi kay María José Valverde shinapash David Álvarez Pazmiño runakunata akllashpa churarkakuna, llaktayuk minkashka tantanakuypa akllayta apachun pakta pakta mushuk pushakkunata akllashpa chayshina Kallari Hatun Tukuylla Ukllak pushakta llankaypi churanapak. Shinallatak, tukuy kishpichik Mamakamachiy Rikukwasipi llankakkunata akllayta apachun Salim Zaidán, Alejandra Cárdenas Reyes chayshina Luis Sarango Macas runakunata akllarkakuna; akllayrinapak mañashkata paktachishkakuna, tukuy kariwarmi mañaykunata rikuypi paktachishkakuna chayarkakuna.
Hunta rirmanakuy Mamallakta Tantanakuypi Yeseña Guamaní Kipa pushaypak akllashpa churarkakuna.
83 arinishka apuchikunawan Hunta rimanakuy Mamallakta Tantanakuypi Yeseña Guamaní kamachiy killkakta akllashpa sakirkakuna, Mamallakta Tantanakuy kipa pushakta 2021 – 2023 watakunata apachun nishpa akllashpa churarkakuna. “kunan mamallaktaman shuklla wankuri kachayta sakinchik. Chaskini kay llankayta kay Mamallakta Tantanakuy imashina rikuchishkata allishunku sinchiyachinapak”, Kamachiy killkak Guamaní riksichirka, Mamallakta Tantanakuy pushak llankayta chaski pachapi, Guadalupe Llori Abarca, Mamallakta Tantanakuy pushak kamachiy-iñiyta rurarkakuna.
René Ortiz ñawpa kamaywasiyuk Hunta rimanakuy Mamallakta Tantanakuymanta llaktaywanachiyta rurashka sakirirka.
Mamallakta Tantanakuy René Ortiz, Recursos Naturales no Renovables ñawpa kamaywasiyukta llaktaywanachiyta rurashpa sakirkakuna, micha hapishka pankapi yalli pacha hatun unkuykunapi kullkita hapichun paypak kamay wasi ukukunapi chaskichishkamanta, chay kamay wasipi paktachikunapi yallichishkakuna, chawrakunata katuyta killanti killanti wichiyashpa yallichishkamanta, chuktak llika pankakunapi tikrachishpa. Kay sinchiyuyari tantarin, ishkay watakunata mana ama tukuy kamay wasikunapi yaykushpa llankay ushachun; kay unidad de negocios Guayaquil kamay wasi achikmanta lectofacturación killka yallimanta willayta chayachi pankata paktachinapak arinishka aspishkata rikuchun Mamallakta Llankayta Rikuk Wasita llankay ñawinchiykunata mañankuna, shinapash CNEL wasita achikta tukuy pacha chaskishkata chayllapi sakichun mañankuna; shuktak iñukunamantapash.
Fundación Jóvenes Contra el Cáncer wankurita paykunapak llaktakunapi llankayta paktachishkamanta Mamallakta Tantanakuy unancharka.
Hunta rimanakuypi Mamallakta Tantanakuy yallichirka shuk pankata “Mamallakta Tantanakuy Dr. Vicente Rocafuerte” llakta chaniyta, Fundación Jóvenes contra el Cáncer wankuriman, 15 wata llankaykunata chikan chikan llaktakunapi oncológicos unkuywan Ecuador mamallaktapi cáncer unkuywan kawsarikkunata hampishkamanta, paktalla ñawpak yuyaykunata llaktakunawan wankurishpa, ayllukunawan, yachaypi shinapash llankaypi. “Tukuy wamrakunata, kari shinapash warmi cancér unkuymanta sinchita makashpa kawsakkunata, shinapash tukuy mashnalla kay llaki unkuykunamanta makakunata ñuka sumak rimachik, paykunapak ushay shinapash ayllupak samay aysay chayshina shuyay kan. Kay mushuk Mamallakta Tantanakuymanta makashpa katishunmi ñawpachinapak chayshina alli hampiri hayñikunata kamapak, utkalla rikuykuna, yachay shinapash llankay tiyachun”, Guadalupe Llori Abarca Mamallakta Tantanakuy pushak rimarirka.
Yachay chayshina alli mikuypak hayñikunata paktachinapak Minkashkakuna llankan
Yachaypak Minkashka Kawsay Kamachik mushukyachinapak rikuywan katinkuna, maypika uyarkakuna yuyaykunata chayachikkunata, Esther Cuesta shinapash shuktak kawsaywallpak paktachikta chaskirkakuna. Shinallatak Sumakta Rurachikwasi chayshina shuktak Sumak Hatun Yachana Wasikunamanta pushakkunata chaskirkakuna, maypika tukuy rimaykunata kay LOES kamachik mushukyachinapak riksichirkakuna, shinapash tantachi ñawpak yuyay Código Ingenios kamachikta arinirkakuna Hunta rimanakuykunapi chimpapuraykunaman churanapak. Chaymanta, Soberanía Alimentaria Minkashka kay ñawpak yuyay Kapuchiy, Katuy, kapuyachiykuna, ñuku chayshina chanikunata churaypak Kamachikta mushukyachinapak llankaywan katinkuna, tukuy llaktakunapi paktalla llankay paktachi apaykunata kamanapak. Chaymanta, ñawpak yuyay Yakukuchapi tarpuy shinapash Challwa Kamachik mushukyachinapak rikunkuna, chay iñukunamanta shuktak tantanakuykunamanta mana alli paktachi chayshina rikuchikunata chaskirkakuna.
Minkashkakuna llakta kamay shinapash pandora papers llankaywillaykunata allichinkuna.
Awkichiy shinapash Tukuypak Kamay Minkashka llaktayukkunapak llaki kawsay shinallatak shuwakunata winchkay wasipi llakikuna achkata pacha llaktayukkunata hatun mama llakipi churashpa shamushkamanta paktalla taripay rikuykunawan katinkuna. Kay hunkay punchakuna tukuy pushakkunapak shinapash yachayukkunapak willaykunata chaskirkakuna. Garantías Constitucionales Minkashka tantanakuyman chikan chikan kamay wasikunamanta pshakkuna chayarka, “pandora papers” urmachi iñukunamanta paypakunapak yuyaykunata taripaykunawan katichun tikrachirka. Tukuy willachikunata hapishka hawa chikan chikan minkashkakuna llankaywillachi killkaykunata allichinkuna Hunta rimankuyman chayachinapak.
Ñankuna, chukikamay mana alli chayshina IESS kuskayay kapaktukuk rikuy pachapuriy pankaman yallichirkakuna.
Participación Ciudadana Minkashka Santo Domingo de los Tsáchilas Marka kamay wasi shinapash Transporte y Obras Públicas Kamay wasikunawan tantakurka, maypika Alóag – Santo Domingo antawa purichina ñankunamanta rimarkakuna. Paktakay Minkashka rimanakuypi Kamachik Tantanakuy Hampi kamay wasi shinapash Dinapen kamay wasikunamanta chayarka, mana alli llankaykunata paktachishpa shmukushkamanta chaypika uchilla wamrakunata makay shinapash pakichiy Narajal kitipi mana yanapay tiyashkata uyarkakuna. Chaymanta, kay Unidad Judicial Taisha kiti Seguro de Salud del IESS kuskayaykunapi llankaypak yaykuchik runakunamanta willay pankakunata rikuywan kallarirkakuna. Tawkasami Kawsay Minkashka Hatun Wanakuy Chaskik minkashka shinapash Runapak Kamak Ponce Enriquez Kitipi chukikamay mana alli llankaykunawan llakichishpa shamukushkamanta huchachi panka churashkata paktalla llankaykunata paktachikushkamanta uyarkakuna. Llankaypak Hayñi Minkashka rimarka Kamachik Tantanakuy awlli llankakkunapak killa kullki hapimanta kay 2009 – 2015 watakunamanta kullkikunata tikrachiwan katichun rimankuna. Derecho a la Salud Minkashka tantanapi Hampina Kamaywasiyuk chayshina IESS pushakkuna karkakuna, Covid-19 unkuy yalli llakichipunchakunapi hampik runakuna makichushkakunaman llaykawan katichun pankakunata tikrachinapak rikunkuna. Karupi Kikinllatak Kamachik tantankuyman SRI pushak yallirka, IVA kullkita tukuy kitilli, kiti chayshina marka kamaywasikunaman kullkikunata tikrachimanta riksichinapak yallirkakuna.
Tantanakuy, kamay wasikuna llakta tantanakuykuna tukuy ñawpak yuyay kamachikkunamanta shuktak yuyaykunata chayachirka.
Desarrollo Económico Minkashka kallari Mipymes ñawpak yuyay Utka Manu kullki yallichi Kamachik, paktachikunamanta riksichishpa yallinkuna, kay llankaykunami kan tukuy llaktakunapi kawsak runakunapak chayshina kiti ukukunapi kawsakkunapak punchakuna paktakpi manu kullki yallichikunapi alli pacha yanapashka tiyachun rikunkuna, tukuyllapi alli kullkikunata yallichi ushaypi mañay tiyachun. Chaymanta, llankaywillay allichikunawan ñawparkakuna ishkay niki chimpapuraykunaman kay ñawpak yuyay Código de Planificación chayshina Finanzas Públicas kamachik mushukyachinapak. Relaciones Internacionales Minkashka tantanakuypi María Eugenia Garcés, Yachay Kallpay Sumak Hatun Yachana Wasi minkashka shinapash Gissela Dávila, CIESPAL pushak chayarkakuna, ashtawanpash paykunapak achiklla yuyaykunata ñawpak yuyay Willay Kamachik mushukyachinapak rimarkakuna. Paklla kay pachakama rikuykunawan shuktak ñawpak yuyaykuna tinkirishka kay lobby rikuy paktachi shinallatak shuktak llakikunata allichinapak, Transparencia y Participación Ciudadana Minkashka uyarkakuna, kashna mushuk yuyaykunata paktachi ushaykunapi llakirishka yachayukkuna rimarkakuna.
PV/gu-k
