Mamallakta Tantanakuyka ministro del Interior, Patricio Carrillo runata kayachinapak yuyarirkakuna, payka Llakta pushaymanta shinallatak Policia Nacional tantanakuymanta imalla llankaykunata kay Duran kitipi, tukuy mamallaktapipash llakikunata chimpapuranapak churashkata willachunmi kayachinka. Kay rimanakuypika llaktapi pushakkunata, tantanakuykunata, yachachikkunata, llaktayukkunatapashmi, kay llakikunata imashina chimpapuranapak yuyaykunata chayachichuna chaskinka.
Minkarishkakunaka Tarpuy llankaywasi pushak llankaypi paktashkata katiranka.
Kay Ministro de Agricultura, Pedro Álava González pushak Mamallakta Tantanakuypi ñawirishka ukupi, riksichishka llankaywillayta Soberanía Alimentaria Minkarishkaman chayachinapak yuyarirkakuna kaypimi llakikunata chimpapuranapak kay llankaywasipi ruraykuna paktakushkata riksinkakuna. 60 punchakuna ukupimi, shamuk sukta killapi, Llankaywasita pushakka Minkarishkaman kutin chayamunka kaypika tarpunapi llakikunata chimpapuranapak llaktay churashkatami riksichinka. Shinallatak, mañanpashmi, palanta tarpukkuna atirinakuymanta, kimsa punchakuna ukupi, Ministro de Agricultura pushak El Oro markapi tantanakuchun kayachirka, Soberanía Alimentaria Minkarishkakuna, palanta tarpukkunawanpashmi kay palanta tarpuypak llakita rikushpa yanapayta kallarinapak rimanakunkakuna.
Mamallakta Tantanakuymanmi Llaktapi rurayta pushakka kay llankachik uchilla kamachita anchuchishkamanta willanka
Mamallakta Tantanakuyman Julio José Prado, ministro de Producción pushakta shinallatak Édgar Rodríguez, subsecretario de Calidad pushaktapash pushaktapash kayachinapak yuyarirkakuna, paykunaka INEN tantanakuy rurashka uchilla kamachiyta imamanta anchuchishkatami riksichinkakuna, paktarik akllukunata llakichina rikurishkamanta. Sofía Sánchez kamachi killkak, yuyaypaktarinapak killkata chayachik warmika, kay mañayka llaktayukkuna, llankaywiñachikkuna, uchilla llankayta pushakkuna shinallatak uchilla llankaywasi pushakkuna kay uchilla kamachiyta mana charishpa, ashtawankarin Ecuador llaktapi allí ruraykunata paktanapak rikuchikta mana charishkamanta pushakkunapak shustarishkamanta wacharishkami kan nirkami. Kay rikuykunamantaka, kayshina yanapay illakpi imalla llakikuna rikunalla kashkata yuyarinamanmi kayachirka.
Kay Ley de Tratados y Acuerdos Interinstitucionales Internacionales kamachi rurana killka tukuy wankurikunapak yanapayta chaskirka
Mamallakta Tantanakuyka llaktapi yanapak shuk mushuk kamachiyta arinirka. Kayka Ley de Tratados y Acuerdos Interinstitucionales Internacionales kamachi rurana killkami, 123 ari apushitaywanmi arinirkakuna. Kay kamachiyka istallaktakunawan, yuyaypaktarinapak, shinallatak ishkantikmanta imalla chayachinata imashina chimpapuranatapashmi riksichin; ashtawanka, istallaktawan yuyarinakushka killkatami llankaywasipura yuyarinakushka killkamanta chikanyachin. “Kunan punchakamami, istallakta hayñikunawan shinallatak mamakamachiywanpash achikllata yuyaypaktarik kamachiyta mana charirkanchik. Mamallakta Tantanakuyka kay kamachiywan, istallaktawan yuyarinakushkatami rikuranka shinallatak Ecuador llakta allpapacha shuktak llaktakunawan makipuranatami yanapanka”, kashnami Guadalupe Llori, Mamallakta Tantanakuyta pushakka, nirka.
Kay ley sobre el uso legítimo de la fuerza kamachi rurana killkamanta shukniki rimanakuyka Mamallakta Tantakuypi allichirirka
Mamallakta Tantanakuypimi kay Ley que Regula el Uso Legítimo de la Fuerza kamachi rurana killkamanta shuk niki rimanakuy yallirka, rimanakuytaka Soberanía y Seguridad Integral Minkarishkapi allichishka llankaywillayta rikushpami paktarirkakuna. Pushak, Ramiro Narváez kamachi killkak, rikuchirkami, kay killkataka, kamachi killkakkuna chayachishka kimsa kamukunatami tantachirkanchik, shinallatak Llakta pushak kachashka, Ley de Seguridad Integral y Fortalecimiento de la Fuerza Pública kamachiy rurana killkatapash tantachirkanchik. Kamachiyka llaktayuk atirikpi shinallatak wichkanaman apakpi imashina ushaywan chimpapuranatami achikyachin. Andrea Benavente, kay Derechos Humanos del Alto Comisionado de las Naciones Unidas para los Derechos Humanos (ACNUDH) tantanakuymanta minkashka, Mamallakta Tantanakuypika istallaktapi riksichishkata katishpa ushaywan paktarinata rikunapak munay tiyashkatami riksirirka.
Mamallakta Tantanakuyka GAD tantanakuykunapi llakta wiñarina llankayñan pankata shinallatak allpa allikachinata rikuk pankatami arinirkakuna
Kay Ley de Ordenamiento Territorial, Uso y Gestión del Suelo kamachiy mushukyachina killkawanka kay Llakta wiñarinapak rikuchik ñanpankata, shinallatak llakta allpa allikay rikunatami Gobiernos Autónomos Descentralizados pushanapak killkata Mamallakta Tantanakuy shukniki rimanakuypi riksirkakuna. Kay kamachiywanka gobiernos autónomos pushay tukuy paktarina patakunapi marka wiñarinapak yanapaytami achikyachinka. Kay kamachiy rurana killkawanka, GAD tantanakuykunami llakta sinchiyanapak shinallatak allpata allikachinapak llankayñan pankakunata llakta pushak chikanyashpa yanapanapak arinishka puchukashka ishkay wata kipakama llankanapak allichinka, kay Covid.19 unkuy llakikunamanta rikunapak churashka kamayka kay 12 puncha kusku killa 2020 watami puchukarka.
Kullkillankaymanta rikuk kamachiy rurana killkatapashmi Minkarishkakuna riksirka
Kay Desarrollo Económico Minkarishkapi Ley sobre las Reglas de Procedimiento para la Resolución de Controversias Societarias kamachi rurana killkata riksishpa kallarirkakuna. Ashtawanka, ministerios de Economía y Finanzas pushak, Producción pushak shinallatak Servicio de Rentas Internas (SRI) tantanakuy pushakpashmi kay Decreto-Ley para el Desarrollo Económico y Sostenibilidad Fiscal tras la Pandemia Covid-19 kamachiyta anchuchinapak yuyaykunata chayachirka. Kay Régimen Económico Minkarishkapika Ley de la Defensoría del Cliente kamachi rurana killkatami allichishpa katikunkuna, kay kamachiyka yanaparik ayllukunata rikunapi imashina paktanata, imalla ruranata, kay tantanakuy pushak akllanata, imamanta mana pushayman yaykunata, harkaykunata, huchachiy riksinata, mañashka kutichinata, wanachinata, pushaymanta anchuchitapash riksichinka.
Ecuador Mamallakta Tantanakuymi Estados Unidos kamachi awllikunawan makipuranapak yachaypi kankun
Mamallakta Tantanakuyka punku pashkashkami, kashnami Mamallakta Tantanakuyta pushak, Guadalupe Llori Abarca, nirka, Estados Unidos llaktamanta kamachi awllikuna chayamukpi alli shamuyta chayachikushpa, kay Suyu llaktapi imalla llankaykuna makipuranapak rimanakuypi, Estados Unidos llaktamanta kanchaman yanapay chayachinapi shinallatak mutsurishka llankaykunata pushanapipash. Mamallakta Tantanakuyta pushakka, llankaytaka kay “Ecuador llaktamanta Minka” ruraykuna ukupimi paktarishka kan, hatun yuyaykunapika hampina, kullki llankay, runapak hayñikuna, pachamama, allí shunku kaypashmi churashka tiyakun. “Kay llankayka wankurikunata pushakkunawanmi yuyaypaktarishka. Llaktapak hatun mutsurikunapika makipurashpi llankunchik”, Guadalupe Llori, nirka. Shinallatak Michael Fitzpatrick, embajador de Estados Unidos en Ecuador pushaymantaka Mamallakta Tantanakuypak yanapayta ishkantik llankaywasipura sinchiyanapak chashkishkamanta yupaychani nirkami.
Tukuykuna makipuranami kamachiykuna ruranapakka may alli kan
Kay Régimen Económico Minkarishkapika Superintendente de Economía Popular y Solidaria tantanakuyta pushak kay Código Monetario y Financiero kamachiyta mushukyachinapak yuyaykuna chayachishkatami chaskirka, kunan punchakunaka tantarishka ayllukuna kullki kutichinapak llakikuna charikpika chikanyachishpa yanapayta chayachinapakmi rikuchin nirkami. Mamallaktapak 23 marka pushakunatami Gobiernos Autónomos Minkariskaman kayachishka kanka, paykunami kay Código de Organización Territorial, Autonomía y Descentralización kamachi mushukyachinapak yuyaykunata chayachinka. Chaypakka, shukniki rimanakushkamanta llankaywillayta chayachinapak 60 punchakunatami mañarka. Kay Derecho al Trabajo Minkarishkapi, Solimar Herrera runa, llankaymanta shinallatak seguridad social yanapaymanta yachakmi kay Defensa y Garantía de los Derechos Individuales y Colectivos de los Trabajadores paktanapak tawka kamachiy mushukyachinamanta rimarka. Kay Ley del Sistema Nacional de Cualificaciones Profesionales kamachi mushukyachinamanta rimanakuypi, Educación Minkarishkaman, Subsecretario de Cualificaciones Profesionales, del Ministerio del Trabajo pusyhakkuna chayamurka. Antawa tantanakuyta pushakkuna, Ministerio de Finanzas pushakkuna, shinallatak BanEcuador pushakkunapashmi kay Garantías Constitucionales Minkarishkaman chayamurka, paykunaka kay Ley de Juventudes kamachi rurana killkamanta yuyaykunata chayachirkkuna, kay kamachiywanka paklla wamrakunaman yanapayta, chayachinapakmi rikuranka.
Minkarishkakunaka llankaywillaykunatami Mamallakta Tantanakuypi riksichun allichikunkuna
Kay Relaciones Internacionales Minkarishkapi kay Ley contra la Trata de Personas y el Tráfico Ilícito de Migrantes kamachi rurana killkamanta shukniki rimanakuypak llankaywillaytami allichirka, kay llakipi urmashka ayllukunata rikunapi, chimpapuranapi, llakta paktarina sumaychaypipash rikuranka. Kay Derecho a la Salud Minkarishkapika Ley de Carrera Sanitaria kamachiy rurana killkata ishkayniki rimanakuypi riksinapak llankaywillaytami arinirkakuna, kay kamachiwanka llaktapak hampinata rikunapak yachaytami wiñachin, shinami yachayta tukuchinkapak yanapay rikurin, hayñikunata sumaychanapak, kayka kimsa hatun yuyaytami charin: Yachana, mushuk yuyaykunapi yachachinapipash paktana kayshina hampinata alliman pushankapak. Kay Gobiernos Autónomos Minkarishka kay Ley Orgánica Reformatoria al Código Orgánico de Organización Territorial, Autonomía y Descentralización kamachiy ruranapak killkanikikunata arinirka, kaytami shukniki rimanakuypak llankaywillaypi kimichinka.
Hábeas corpus shinallatak chukita pakalla llukshichinamantami chapak llankaypi ruraykunak rikurirka
Kay Fiscalización Minkarishkapika ministros de Gobierno y del Interior pushakta, Sistema de Atención a Personas Privadas de Libertad y Menores Infractores (SNAI) pushakta, Consejo de la Judicatura pushakta shinallatak Corte Nacional de Justicia tantanakuy pushaktapashmi chaskirka, paykunawanmi kay hábeas corpus hayñiyta ñawpa llakta kipapushakman imashinalla chayachishkata rimanakurkakuna. Biodiversidad Minkarishkapika Ministro de Energía y Recursos Naturales no Renovables tantanakuy pushakta kayachinapak yuyarirkakuna, payka kay Mirador kuskapi achkata chuki llukshichina Zamora Chinchipe markapi llankay kallarinapak willayta chayachinka. Shinallatak Yutzupino, Zaruma llaktakunapi chukita pakalla llukshichiy paktakushkamantapash willanka.
Llaktayuk wañiwan rurana kamachiykuna
Kay Derecho al Trabajo Minkarishkapi Ley de Seguridad Social kamachiy mushukyachinata riksishpa kallarirkakuna, kaypika Seguridad Social Tantanakuymanta yanapaykunata killa chayachina kullki kipayashka kakpipash ama harkachunmi rikuchin, shinallatak pushakkunami kipayashka kullki tantachinka shinallatak wawakullkiwanpash wanachinka. Gobiernos Autónomos Minkarishkapika tawka kamachiykuna mushukyachinatami rimanakurkakuna, GAD tantanakuykunamanllatak utkashpa killanta nakashpaka wakinpilla chayachina kullkita yallichichun. Chaykamana, Soberanía y Seguridad Integral Minkarishkapika ministerios del Interior, de Defensa Nacional y de la Defensoría del Pueblo al proyecto de Ley de Seguridad Pushakkunatami chaskirka. Kay Ley Orgánica de Participación Ciudadana para la Gestión Democrática de los Presupuestos Participativos kamachiy mushukyachina killkatami Transparencia Minkarishkapi riksikkunawan, yachachikkunawanpash rimanakurka. Niñez Minkarishkapika Libro I del proyecto de Código de Protección Integral a Niñas, Niños y Adolescentes (Copinna) mushukyachinatami ashtawan riksishpa katirkakuna, kaypika llakta kay ayllukunata ukllashpa katinatami sumaychan. Kay Ley de Movilidad Humana kamachiy mushukyachina killkataka Relaciones Internacionales Minkarishkapimi riksishpa katikunkuna; kay kutinka yachak wakurishka ayllukunami rikurkakuna.
PV/cg-k