92 ari apushitashkawanmi, Mamallakta Tantanakuyka kay Código de la Función Judicial kamachiy mushukyachina killkata arinirka, willachinapak kallari yuyaykunata, yachashkawan mishanakunata, llaktayuk kayachishkapi paktarinata, kamaypi paktashpa llamkanata, teletrabajo paktarinata, shuktakman yallinata, ruraykuna kunkarina shinallatak yallichinata, kari warmi kamakkuna paktarinata, Markakunapi Cortes Provinciales rimanakuna ukumanta, warmikunata wasi ayllukunata llakichikpi rikuk kamakkunata shinallatak mamallaktapak notaría killka wakichinatapash.
Kunanpi pushakukkunawan 21 Kamachiyta arinishpa, Mamallakta Tantanakuyta pushak, Henry Kronfle Kozhaya nirkami "Kay kamachiyka yumaypi llakichishka ayllukunata yanapanapak rurashkami, chaypakka juzgados wasikunatami warmikunata shinallatak wasi ayllukunata llakichikpi chimpapurashpa yanapankapak rurashka kan" nirkami.
Rimanakuypak ñawpaka, llaktayuk chaypikanapak kayakpi, Lola Balladares warmi, ONU Mujeres tantanakuymanta, kamayta charik llaktaka pushanapak shuk hatun yuyay paktachinaka kamachiy charinami kan, shinallatak yachaka kamakkunawan llakichikkunata chimpapuranapka, nirkami.
Estefanía Guillén, kay Centro Ecuatoriano para la Promoción y Acción de la Mujer tantanakuymanta runaka, Ministerio de la Mujer llamkaywasita shuk decreto kamaywan shuktakyachishkatami shitarirka kayka hayñikunata kutin washaman churashkami rikurin, nirka. Warmikunata wakllichikpi, shinallatak istallaktakunapi paktarishkata katishpa yachak kamakkuna churana nirkami.
Jessica Jaramillo, Fundación contra la Violencia tantanakuymanta, kay kamachiy mushukyachinaka ancha mutsurishkami nirka, mana riksik kamay shinallatak kipayak kamayka mana kamashkami kan. "kamak runakunaka yumaypi wakllichishka ayllukunata warmikashkata rikushpami paktarina kan", nirkami.
María José Gutiérrez, kay Instituto Igualdad de Género y Derecho tantanakuymanta yuyachirkami, 2017 watamanta 2024 watakamaka 725 ayllukunatami warmikashkamanta wañuchishka. "Warmikashkamanta llakichiytami chimpapurakunchik, sumak yachanawasikunapi llakichiyta shinallatak pushakkunamanta yumay manchachiytapashchimpapurakunchik. 5 aylluykunami 10 yachakukmanta, sumak yachanawasi ukupi yumayllakichiyta charishka", nirkami.
Kay Fundación MEGA tantanakuypak shutipi, Karen Ulcualgo warmika karikuna pushakuk llaktapi yumay llakichiypi mashnakuna urmashkatami rimarka, mayhanmanta kashkata mana chikanyachishpa. Kamak yachak runakuna pakta alli ruraykunawan, alli taripaykunawan llamkachunmi kayachirka.
Llaktayuk chaypikana kipa, llamkaywillayta riksichik, Fernando Cedeño kamachi killlkakmi kamachiy mushukyachina imalla charishkata riksichirka Mamallaktachi kamay charik ukupi kayshina kamay alli paktachun, shinallatak runakunapak hayñitapash sumaychachun. Ka kamachiy rurana killkapika 25 killakunami tiyan kaykunataka chusku kamupi chayachishka yuyaykuna hapishkami, 10 rimakuypimi tawka llamkaywasikuna chayachishka yuyaywan allichishka kan.
Rimanakuykupika, Viviana Veloz kamachi killkak, kay kamachiy mushukyachinapak shuk yanapak runaka yuyachirkami 2020 watamanta kunan punchakunakamaka aychapi, yuyaypi, yumaypi wakllichishkamanta 220 huchachishkami tiyan; 2018 watamanta shinallatak 2023 watakamaka yumaypi llakichishkamanta huchachishkaka 52 warankami tiyan. Kay kamachiywanka yachak kamaytami mashkakunchik, yumaypi llakichiyta rikunapak kamak wasikunata charinaka ashtawan alli kamaywan paktanata, yachak kamakkuna charinata, llamkawasipura makipuranata shinallata yumay llakichiyta harkanapakmi yanapan.
Kamachi killkakkunaka kamay imashina paktanata; Mamallaktachiy alli yachakkunata charichun alli yachay mishanakuy ruranata; El Oro markapi shuk hatun kamak wasi ruranata, kayshina kamayta alli chayachinapak; 3 waranka warmi wawakuna wachashka, yumaypi llakichishkamanta shinallatak mitsari mana tiyashkamanta; runa ayllukunapak kamayta chikanyachinamanta, Función Judicial llamkaywasita mana pushakkunamanta; shinallatak, Mamakamachiy rikuchishkata katishpa warmikunapak hayñita ukllanapak, pakta kamaywan yanay tiyanamanta, kamay allikanamanta, taripay katinamantami rimarirkakuna.
AM/pv/cg-k
Ashtawan shuyukuna: